Kim tự tháp Ai Cập – Công trình bí ẩn của loài người

Được biết đến là một trong những công trình kiến vĩ đại nhất, bí ẩn nhất của con người, cùng với xác ướp và tượng nhân sư, các kim tự tháp vĩ đại của người Ai Cập là chủ đề được nhiều nhà làm phim lựa chọn để đưa vào các bộ phim phiêu lưu, kinh dị của mình...Cho đến nay, những bí ẩn của Kim tự tháp vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đối với nhân loại. Bởi vì thế mà không phải ngẫu nhiên Kim Tự tháp Giza lại trở thành điểm hút khách tham gia tour Ai Cập và là kỳ quan cuối cùng còn sót lại cho đến ngày nay trong số 7 kỳ quan cổ đại của thế giới.

Định nghĩa Kim tự tháp

Du khách khi đến với tour Ai Cập chắc hẳn sẽ rất tò mò về những kim tự tháp - một trong những công trình vĩ đại của lịch sử loài người. Kim tự tháp là cách gọi chung cho các kiến trúc hình chóp với đáy là hình vuông và bốn mặt xung quanh là hình tam giác đều. Kim tự tháp không chỉ có riêng ở Ai Cập như theo suy nghĩ của nhiều người mà thực tế những công trình kiến trúc dạng này có ở khắp nơi trên thế giới và là tác phẩm của rất nhiều nền văn hóa khác nhau, với những đặc điểm và mục đích sử dụng khác nhau.

Người Ai Cập cổ đại xây dựng Kim tự tháp để làm lăng mộ dàng cho các Pharaoh. Đây cũng là các kim tự tháp nổi tiếng và bí ẩn nhất thế giới cổ đại. Theo sử sách, sau khi lên ngôi, việc đầu tiên các vị vua làm là sẽ là bắt đầu xây dựng kim tự tháp cho chính mình. Ngoài ra, một số sách vở cũng chỉ ra rằng, kim tự tháp còn là nơi mà người Ai Cập  cất giấu, bảo vệ các bí mật vĩ đại nhất của mình. Bất kì vị vua nào cũng đều muốn lưu dấu đến muôn đời sau, công trình kim tự tháp ra đời từ đó và trở thành kì quan hiếm có mà bạn phải chiêm ngưỡng khi tham gia tour Ai Cập. 

Đến với tour Ai Cập, ngoài các Kim tự tháp nổi tiếng ở Ai Cập thì các kim tự tháp của người Mesopotamia mà chúng ta hay gọi là Ziggurats cũng rất đặc biệt. Chúng được xây trong những ngôi đền thờ cúng thiêng liêng nhất của người Mesopotamia. Bên cạnh đó, các Kim tự tháp của các nền văn minh ở châu Mỹ mà nổi bật là người Maya được sử dụng làm nơi hiến tế (con người) cho thần linh cũng là những công trình hết sức đáng chú ý.

Ngoài ra, các dân tộc khác của các quốc gia như Nigeria, Greece, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Roman, Ấn Độ và cả Indonesia cũng có cho mình những công trình kiến trúc dạng Kim tự tháp với những đặc điểm riêng biệt. Tuy nhiên, so về độ vĩ đại, kỳ bí thì khó có công trình nào sánh được với những công trình của người Ai Cập.

Kim tự tháp Ai Cập và những bí ẩn

Điểm bí ẩn mà hầu hết du khách đến với tour Ai Cập đều phải tờ mò đó là bằng cách nào người Ai CẬp lại có thể xây dựng các kim tự tháp hùng vĩ đến vậy. Hầu hết các công trình kim tự tháp đều được con người gần tìm hiểu, nghiên cứu và có câu trả lời chính xác về kích thước, cấu tạo và phương thức xây dựng thì riêng với những kim tự tháp Ai cập, đó còn là một đề tài gây nhiều tranh cãi. Những bí ẩn về trình độ phát triển khoa học và kỹ thuật của người Ai Cập xưa còn khiến các nhà khoa học phải đau đầu để đi tìm lời giải.

Điểm đầu tiên và dễ phát hiện nhất là việc các Kim tự tháp được xây dựng bằng cách sắp xếp các khối đá thiên nhiên nguyên khối mà không hề sử dụng các vật liệu liên kết như cách chúng ta dùng xi măng trong công nghệ xây dựng hiện đại. Các khối đá có cân nặng đôi khi đến cả chục tấn được những người thợ đẽo gọt và ghép lại với nhau rất chính xác, thậm chí không thể luồn một lưỡi dao sắc mảnh vào giữa hai phiến đá. Chính vì vậy cùng với trọng lượng cực lớn của các khối đá mà cấu trúc của các Kim tự tháp được đảm bảo độ vững chắc, hoàn hảo và trường tồn với thời gian. Minh chứng là kim tự tháp lớn và nổi tiếng nhất của Ai cập hiện nay đã tồn tại được trên dưới 5000 năm tuổi. Để lấy được những loại đá này, đôi khi những người thợ phải đi lấy từ rất xa thậm chí hàng trăm, hàng ngàn km. Đặc biệt, cách mà người Ai Cập đưa được những tảng đá nặng hàng tấn này vào những vị trí chính xác để hình thành nên Kim tự tháp còn là điều bí ẩn.

Thêm nữa, việc các kim tự tháp luôn có một tỷ lệ kích thước rất chuẩn dựa vào số Pi cho ta thấy thời kỳ đó người Ai Cập cổ đã biết đến số Pi - một hằng số mà sau này được Archimedes phát hiện ra. Công trình vĩ đại bậc nhất thê giới trong tour Ai Cập là minh chứng cho khả năng tính toán rất giỏi của người dân nơi đây. Điển hình là Kim tự tháp Kheops, nếu lấy hai lần chiều cao chia cho diện tích đáy sẽ cho kết quả là số Pi. Tỷ lệ này được coi là chuẩn và hiệu quả nhất để xây dựng những kiến trúc dạng như thế này. Tại kim tự tháp Kheops, mức độ chênh lệch giữa chiều cao của hai cạnh đối diện chỉ ở mức dưới 2cm - một độ chính xác đáng kinh ngạc trong điều kiện người Ai Cập không có các máy móc đo đạc chính xác như hiện nay.

Tiếp đó là cách mà người Ai Cập cổ còn hiểu biết về hiệu ứng nhiệt và một số yếu tố liên quan mà cho đến nay khoa học vẫn chưa thể làm rõ. Các kim tự tháp được thiết kế làm sao để không gian bên trong sẽ đảm bảo được sự hoàn hảo về nhiệt độ, độ ẩm... nhờ đó giúp bảo quản xác của các Pharaoh được tốt và lâu nhất. Cuối cùng kiến thức về thiên văn, các chòm sao và các định hướng của người Ai Cập cũng rất xuất sắc, bằng chứng là chỉ cần quan sát các vì sao, họ đã định hướng một cách chính xác gần như tuyệt đối (sai số dưới 3 độ).

Kim tự tháp được xây dựng như thế nào?

Như đã biết, quá trình xây dựng kim tự tháp còn là một bí ẩn chưa có lời giải xác đáng. Những  nghiên cứu, chứng minh của các nhà khoa học hiện nay chỉ mang tính tương đối, giúp chúng ta hình dung được phần nào công trình kiến trúc độc đáo này.

Đầu tiên là về cách thức người ta xây dựng Kim Tự Tháp. Mất tới hàng chục năm để hoàn thành một kim tự tháp với số lượng nhân công khoảng 20.000 đến 100.000 làm việc liên tục, số lượng nhân công phụ thuộc vào những yếu tố như thời tiết, lương thực, chiến tranh…. Trong thời gian này, một lượng nhân công khổng lồ sẽ được các vị vua của Ai Cập huy động để xây lăng mộ cho mình. Số lượng nhân công này sẽ được thay thế thường xuyên bởi xây dựng kim tự tháp là công việc rất khổ ải và làm sức khỏe những nhân công mau chóng kiệt quệ. Theo các tài liệu có được, một nhân công trung bình chỉ có thể phục vụ trong khoảng 3 năm là tối đa.

Nguyên liệu được sử dụng trong các Kim Tự Tháp Kheops được lấy từ nhiều vùng khác nhau, tùy thuộc vào mục đích sử dụng, chủ yếu từ mỏ đá nằm cách không xa Kim tự tháp này. Tuy nhiên, lớp đá bọc ngoài kim tự tháp phải lấy từ sông Tura về đến nơi xây dựng Kim tự tháp. Mỗi khối đá nặng chừng 2,5 đến 8 tấn được di chuyển vượt sông, vượt hàng trăm km để về đến nơi xây dựng.  Ngoài ra, đá granite phải được lấy từ Aswan, một địa điểm cách rất công trình, chừng 935km. Để di chuyển được một khối đá về đến nơi người ta mất khoảng 2 tháng ròng rã. Quá trình vận chuyển phụ thuộc hoàn toàn sức người, tất nhiên người Ai Cập không thể kéo lê các tảng đá nặng hàng tấn này suốt một quãng đường dài như vậy. Ngoài việc sẽ cực kỳ tốn công sức, các khối đá đã được đẽo gọt này sẽ bị hư hại nghiêm trọng. Để giải quyết, họ đã khéo léo sử dụng các thanh trượt bằng gỗ để đặt những khối đá lên và kéo bằng dây thừng đến công trường. Mặc dù vậy, công sức bỏ ra để di chuyển một tảng đá cũng là rất lớn.

Việc đưa những khối đá nặng hàng tấn đá lên cao là bước gây nhiều tranh cãi nhất trong việc nghiên cứu quá trình xây dựng một kim tự tháp. Việc nâng các khối đá nặng hàng tấn lên độ cao hàng chục mét vẫn là một thử thách lớn cho dù là thời đại bây giờ. Vậy tại sao, 4000 năm trước, người Ai Cập đã làm được việc đó?

Giả thiết đầu tiên là việc người Ai Cập xưa đã sử dụng cần trục và ròng rọc để đưa các khối đá này lên cao. Giả thiết này có lẽ đúng nếu như kim tự tháp được xây bằng gạch hoặc những phiến đá nhỏ hơn. Còn với Kim tự tháp, việc đưa các khối đá nặng chừng 2,5 tấn lên cao và đặt đúng vào vị trí có vẻ khá khó khăn.

Giả thiết thứ hai, có vẻ hợp lý hơn là người ai cập đã xây dựng những đường dốc bằng đất khổng lồ để đưa những viên đá lên cao. Những đường dốc này được xây dựng vòng quanh Kim tự tháp và sau khi hoàn thành được phá bỏ. Các đường dốc bằng đất này giúp giảm đáng kể lực cần thiết để đưa hòn đá lên cao đồng thời cũng cho phép nhiều người cùng kéo lên dễ dàng hơn.

Xây dựng và hoàn thành

Sau khi đưa đá lên cao, các nhân công sẽ đưa những hòn đá này vào đúng vị trí của nó. Các khối đá được liên kết với nhau dựa hoàn toàn vào trọng lực của chúng, người Ai Cập không phải sử dụng bất cứ loại vật liệu liên kết nào. Tùy vào kim tự tháp, thứ tự sắp đặt các viên đá, họ sẽ tạo nên các cấu trúc bên trong khác nhau. Nói chung, kiến trúc bên trong các kim tự tháp luôn hướng đến một điểm chung là tạo ra các hành lang ảo cho linh hồn nhà vua đi đến được các vì sao.

Sau khi hoàn thành việc đặt các viên đá để tạo nên hình dáng của kim tự tháp. Người Ai Cập sẽ tiến hành trau chuốt mặt ngoài và mặt trong của kim tự tháp cho đến khi hoàn tất. Công việc chau chuốt được thực hiện từ trên xuống dưới. Họ sẽ lược bỏ các phần lồi ra của mặt Kim Tự tháp, các đường dốc được gỡ bỏ, mặt trong của kim tự tháp sẽ được khắc chữ...

Kim tự tháp và quá trình hoàn thành nó vẫn là niềm tự hào của người dân Ai Cập. Sự vĩ đại và kỳ diệu của Kim Tự Tháp thể hiện rõ trình độ và sự sáng tạo của người dân Ai Cập. Cho đến nay, những bí ẩn trong quá trình xây dựng nó vẫn là một câu hỏi lớn của nhân loại, thôi thúc khách tour Ai Cập từ khắp nơi trên thế giới tìm đến chiêm ngưỡng và khám phá.

Migola Travel Sưu tầm & Tổng hợp