Sera Monastery – khu vườn tranh biện nổi tiếng Tây Tạng

Xây dựng năm 1419 (nhắm vào thời Vĩnh Lạc Minh Thành Tổ bên Trung Hoa), tu viện Sắc Nhạ (Sera Monastery) là 1 trong 3 tu viện tiêu biểu của dòng Cách Lỗ (Gelugpa Sect) bên trong Lhasa, và là 1 trong 6 tu viện lớn của Hoàng Mạo Giáo (Yellow Hat Sect) trên toàn Tây Tạng. Người có công đầu trong việc kiến lập viện là đại sư Thích Ca Dã Hiệp (Shakya Yeshe), học trò của đại sư Tông Khách Ba (Tsongkhapa). Quần thể tu viện Sera còn có tên gọi là Tu viện hoa hồng bởi khu vực xây dựng tu viện trước kia được bao quanh bởi các vườn hồng dại. Ngoài ra còn một nghĩa nữa trong tên “Sắc Nhạ” là Bạc Tử (mưa đá) vì lúc xây tu viện thì có mưa đá rơi xuống.

Kiến trúc Sera Monastery được chia ra làm 5 khu chính: Khu Chính Điện (Great Assembly Hall), 3 đại viện dành cho việc tu học là: Me College (Mai Ba), Je College (A Ba), Ngagpa College (Kết Ba), và hạ viện Homdong Khangtsang (Hòa Kiết) là nơi Tăng chúng sinh sống. Nhìn vào bản đồ toàn đại tự viện Sera, điểm thu hút khách  du lịch Tây Tạng nằm ở góc xa nhất, đó chính là Vườn Tranh Biện (Debating Courtyard).

Đường dẫn vào Vườn Tranh Biện ngợp bóng cây xanh đẹp như tranh, một trong những con đường đi bộ đẹp nhất có thể tìm thấy trong cả Lhasa

Giờ mở cửa của vườn tranh biện từ 3h đến 5h chiều. Bước vào vườn, điều đầu tiên thu hút khách du lịch là những sắc màu áo đỏ đang say mê tranh luận kinh pháp trên nền sân vườn đá sỏi. Các tour du lịch đến Lhasa đều sắp xếp cho du khách tham quan vào buổi chiều để có thể có thể quan sát buổi tranh biện.

Mục đích của những cuộc tranh biện như thế này không ngoài tranh luận để đồng thuận, trau dồi hiểu biết về Phật điển và đào sâu suy nghĩ về những lời giáo huấn của Phật, cũng là để thăng tiến lên cấp cao hơn trên con đường tu học; vì thế các Tăng chúng trẻ tuổi tham gia rất nhiệt tình. Đối với khách phương xa khi theo dõi việc tranh biện ở vườn Sera đôi khi sẽ có cảm giác như sắp đặt và diễn, nhưng hoạt động này thực chất là một hình thức bắt buộc trong việc đào tạo Lạt Ma.

Nguồn gốc việc tranh biện như thế này có từ bao giờ thì khó ai nói được, chỉ biết các tu viện lớn của Hoàng Giáo Cách Lỗ như Sera, Deprung, hay Tashilhunpo rất đề cao.

Như đã có dịp giới thiệu về lịch sử Phật giáo Tây Tạng, thời Tiền truyền, chuyện xảy ra nhắm vào năm 729 thời vua Đường Đức Tông, tương đương với đời Tạng Vương Xích Tùng Đức Tán (hay Cật Phiêu Song Đề, Trisong Detsen). Phật giáo Tây Tạng khi đó chịu ảnh hưởng của 2 tượng đài tôn giáo lớn: Trung Quán Tông truyền từ Ấn Độ và Thiền Tông truyền từ Trung Quốc. Nếu như Hán tăng lấy “trực chỉ nhân tâm khai thị Phật tánh” làm chính (tức là chỉ cần rèn luyện trong tâm sẽ khai thông Phật tính) mà không cần tuân theo y giáo, tu hành không cần đúng cách, dịch kinh sách không cần coi trọng; hoàn toàn trái ngược với quan điểm tu học nghiêm ngặt của Phạn tăng. Cuộc đấu đầu ngấm ngầm giữa 2 trường phái cứ kéo dài cho đến lúc vua Trisong Detsen mở cuộc tranh luận công khai mời Tăng chúng hai bên ra luận phân cao thấp. Đại sư Liên Hoa Giới (Kamalasia) đã chiến thắng Đại Thừa Hòa Thượng (Mahayana HoaSan), đánh dấu sự lên ngôi của Trung Quán Tông, và Phật giáo Tây Tạng từ đó lấy Phật giáo Ấn Độ thời Vãn kỳ làm chủ lưu! Lịch sử gọi đây là cuộc tranh luận Lạp Tát – tính lý luận khúc triết sâu sắc của Phật giáo Đại thừa thời Vãn kỳ được coi trọng hơn và những hoạt động liên quan đến việc tu học như dịch Kinh, chép Kinh, luận Kinh, tụng Kinh cũng vì thế mà trở thành bắt buộc trong đời sống Tăng chúng.

Migola Trave Sưu tầm & Tổng hợp