Khám phá Tu viện Phật giáo Tholing – nơi chứa đựng những bức bích họa hàng trăm tuổi

Trong suốt hàng trăm năm, xứ Cổ Cách (Guge) đã tạo nên một nền văn minh độc đáo. Đỉnh cao của thời đại này là những thành tựu to lớn đạt được trong kiến trúc, hội họa. Trong số đó phải kể đến tu viện Tholing, địa danh nổi bật trong hành trình du lịch Tây Tạng. 

Trung tâm của Phật giáo

Trong tiếng Tây Tạng, Tholing có nghĩa là "lơ lửng trên bầu trời mãi mãi". Đây là tu viện lâu đời nhất ở tỉnh Nagri, phía tây Tây Tạng. Nó nằm ở độ cao 3.800 mét trên mực nước biển. Tu viện được xây dựng vào năm 997 sau Công Nguyên bởi Yeshe-O. Ngài chính là vị vua thứ hai của xứ Cổ Cách. Yeshe-O đã thành lập tu viện vào khoảng đầu thế kỷ thứ 10 để mở rộng và phát triển Phật giáo ở Tây Tạng. Tu viện Tholing nhanh chóng trở thành một trung tâm Phật giáo vào thời điểm đó.

Lịch sử ghi nhận Yeshe-O đã gửi 21 thanh thiếu niên học Phật giáo Tantric ở Kashmir. Tuy nhiên chỉ có Rinchen Zangpo và một người khác sống sót trở về. Rinchen Zangpo được biết đến như một bậc thầy dịch giả Phật giáo. Ông dịch kinh điển Phật giáo và giúp phát triển Phật giáo tại Tholing. 

Dù phai mờ sau sự sụp đổ của xứ Cổ Cách, Tholing vẫn duy trì một vị trí quan trọng và là điểm đến của nhiều du khách khi du lịch Tây Tạng.

Kiến trúc hòa cùng hội họa

Nổi bật nhất trong tu viện Tholing là đền Jiasha, Yeshe-Ö (đền Đỏ) và Lhakhang Karpo (đền Trắng).

Jiasha là tòa nhà chính và là biểu tượng của tu viện. Nó còn tượng trưng cho ngọn núi cao nhất trong Phật giáo - Núi Meru. Các đền nhỏ xung quanh đại diện cho bốn châu lục, trong khi các ngôi đền ở bốn góc đại diện cho các Thiên vương bảo vệ các kinh điển. Tượng Phật Như Lai được cất giữ ở trung tâm đền cùng những bức bích họa đặc sắc.

Yeshe-Ö là nơi dành cho cho các nhà sư. Đền được xây bằng gạch bùn với những tòa tháp màu đỏ nổi bật. Những tháp Chorten được đặt tại mỗi góc của ngôi đền này. Trên khắp bức tường là những bức tranh có lối vẽ uyển chuyển, mô tả chân thật nhiều câu chuyện. Sau cuộc Cách mạng Văn hóa, ngôi đền đã bị phá huy nghiêm trọng. Sau đó đền được cho xây lại theo phong cách mandala.

Đền Trắng là địa điểm được nhiều khách du lịch Tây Tạng đến tìm hiểu. Khác với ngôi đền còn lại, Lhakhang Karpo có trần cao với những cột gỗ mỏng được sơn màu đỏ. Sàn nhà là đá cuội trong khi trần nhà được trang trí theo thiết kế hình học. Những bức tranh tường của Lakhang Karpo có niên đại từ thế kỷ 15, 16 vẫn được bảo tồn tốt. Tòa nhà hiện nay đóng vai trò như kho chứa gỗ và đá.

Những bức họa vượt thời gian

Tu viện có nhiều tòa nhà hình chữ nhật, tất cả được xây bằng gạch bùn. Nguyên liệu này được sử dụng cho hầu hết những ngôi đền trong vương quốc. Những người thợ thủ công từ Ấn Độ, Nepal và Ladakh đã làm việc chăm chỉ để hoàn thành tu viện. Các nhà nghiên cứu cũng đã tìm thấy những bức tranh chân dung quý giá. Trong số đó có của Tsong Khappa, Sakya Panchen và nhiều nhà sư Phật có niên đại hàng trăm năm.

Điều ấn tượng nhất với du khách du lịch Tây Tạng chính là những bức bích họa vượt thời gian. Dù đã có nghìn năm lịch sử, trải qua nhiều cuộc chiến, song nhiều bức tranh vẫn còn nguyên vẹn. Tu viện Tholling được xem là nơi lưu giữ các bức bích họa Phật giáo có giá trị không thua kém gì những bích hoạ tại hang Mạc Cao (Đôn Hoàng).

Các bức tranh được vẽ theo kỹ thuật được cho là nghệ thuật hội họa đã bị thất truyền. Sự phát hiện này rất quan trọng để phân biệt những phong cách nghệ thuật Phật giáo khác nhau của Vương quốc Guge. Đây cũng là bằng chứng về thời kỳ khôi phục của đạo Phật từ cuối thế kỷ 10 đến thế kỷ 11 tại Tây Tạng.

Migola Travel Sưu Tầm và Tổng Hợp